Nuôi lươn trên cạn

Trên tuyến đường qua các xã Đa Phước, Phú Hữu... ở huyện An Phú; xã Phú Lộc, Vĩnh Xương... ở thị xã Tân Châu (An Giang); xã Phú Hiệp, Phú Đức ở huyện Tam Nông (Đồng Tháp) có thể thấy rất nhiều “ô bao nhân tạo” để nuôi lươn.

Phong trào nuôi lươn trên cạn mùa nước nổi ở An Giang đã lan truyền sang cả Đồng Tháp. Các mô hình nuôi thủy sản nước ngọt cần có ao, mương, nhưng nuôi lươn có thể ở trên cạn. Tùy theo đất trống ở 2 bên đường hoặc xung quanh nhà, bà con đóng cọc chung quanh rồi trải bạt nilon làm ô bao (bể nuôi). Thường bể nuôi dài 4m, ngang 2-2,5 m, cao 1 m trở lên. Trong đó, người ta bỏ ít đất bùn và các loài cây tạp, như lục bình, thân cây bắp, cây sậy, rơm khô, lá chuối… làm chỗ cho lươn trú ngụ.

Nuôi lươn ở các xã đầu nguồn tỉnh An Giang cho thu nhập khá

Thời gian gần đây, lươn đánh bắt ngoài tự nhiên ngày càng khan hiếm, vì vậy giá lươn thịt trên thị trường rất cao. Lươn là đặc sản nước ngọt được ưa chuộng, dễ tiêu thụ. Mô hình nuôi lại đơn giản, nên các hộ dễ “bắt chước” nhau. Nếu được hướng dẫn áp dụng đúng quy trình kỹ thuật nuôi và chăm sóc chắc chắn lợi nhuận sẽ hơn nhiều mô hình nuôi thủy sản khác.

Do nguồn lươn giống ngoài tự nhiên vào tháng 5-7 rất dồi dào nên ban đầu, bà con tại Câu lạc bộ Nông dân ấp Vĩnh Lợi, xã Vĩnh Hanh, huyện Châu Thành có sáng kiến nuôi thử. Đã có 381 hộ tận dụng diện tích đất xung quanh nhà, bố trí nuôi với diện tích lên đến 3,24 ha.

Ông Nguyễn Văn Xuẩn, thành viên CLB Nông dân ấp Vĩnh Lợi cho biết: “Lúc đầu, tôi nuôi thử bằng cách tìm đến các chợ mua lươn nhỏ về thả trong bồn nilon. Do chưa có kinh nghiệm, nên lươn bị hao hụt nhiều. Đến vụ thứ hai tiếp tục đầu tư  6 bể nuôi lươn lớn, khoảng 200 m2 phía sau nhà, với lượng lươn giống thả nuôi 400 kg (bình quân 25-30 con/kg). Sau 7-9 tháng nuôi, thu hoạch được 980 kg lươn thịt, giá bán 70.000-140.000 đồng/kg, trừ chi phí lãi gần 29 triệu đồng...".

Ông Xuẩn chia sẻ kinh nghiệm: “Khi làm bồn nuôi lươn, nếu điều kiện cho phép thì nên hướng về phía mặt trời, tránh gió bão. Diện tích bồn thích hợp nhất từ 10-20 m2. Chiều cao từ 1-1,3 m và cho đất ruộng vào trong bồn để lươn có chỗ cư trú. Có thể độn thêm cây cỏ mục, tạo môi trường tốt cho lươn trú ẩn. Ngoài ra, nên trồng thêm lục bình hay rau mác, rau dừa để tạo bóng râm trong bồn.

Mực nước trong bồn nuôi từ 20-30 cm là được. Nếu sâu quá, sẽ ảnh hưởng đến sức tăng trưởng của lươn. Đặc biệt chú ý, lươn là loại không ưa ánh sáng nên bồn nuôi phải có mái che hoặc làm giàn trồng dây leo. Để lươn mau lớn cần phải giữ môi trường sạch bằng cách thay nước trong bể nuôi mỗi ngày, vì lươn là loại thích thức ăn sống nên rất làm nước bẩn sẽ ảnh hưởng đến sức sinh trưởng của lươn".

Nói về lươn giống, ông Trần Văn Ngạn, một hộ nuôi khác ở Phú Lộc, huyện Tân Châu (An Giang) cho biết: “Lươn mới đem về không nên cho ăn ngay trong thời gian đầu. Lươn giống thường có tỷ lệ hao hụt cao, 20-50%, nhất là mua lươn bắt trong tự nhiên. Thời gian hao hụt có thể kéo dài 10-30 ngày. Nhưng có thiệt hại 50% thì vẫn còn lời. Nếu để lươn chết trong đất, sẽ làm ô nhiễm môi trường, nên hằng ngày phải thay nước, rửa đất, có khi phải thay đất mới. Theo tôi, con giống có màu vàng sẫm, phát triển tốt nhất. Màu xám tro, chậm lớn. Kích cỡ lươn giống thả nuôi tốt nhất từ 30-40 con/kg, phải đồng cỡ, khỏe mạnh và không bị xây xát”.

Hằng năm, khi nước lũ về là thời điểm nuôi lươn lý tưởng nhất, vì phù hợp thời gian sinh trưởng và phát triển của lươn. Mặt khác, người nuôi có thể mua được con giống dễ dàng, nhất là nguồn giống trên đất Campuchia mà người dân các xã vùng biên giới hay chọn mua.

Đồng thời, mùa này nhiều người tận dụng thời gian nông nhàn; lại có thể kiếm được cua, ốc, cá vụn cho lươn ăn, mà không phải tốn nhiều tiền mua thức ăn. Thông thường mùa thu hoạch vào những tháng sau Tết nên giá bán cao. Ngoài ra, còn lại lươn loại 3 (chậm lớn), có thể nuôi tiếp và bán vào mùa nghịch, mùa này lươn thịt không có nhiều nên cũng dễ bán và giá cũng cao.

LÊ HOÀNG VŨ - THẠCH THẢO